Zioła w domu: jak hodować?

Zioła w domu to sposób na zawsze dostępne świeże przyprawy do potraw. Nie trzeba biegać do sklepu, myśleć co akurat będzie potrzebne do przygotowania posiłku. Kilka rodzajów ziół w domu i każda potrawa zyskuje bogatszy smak i aromat. Trzeba tylko wiedzieć, jak hodować i pielęgnować zioła.

Zioła w kuchni wykorzystywane są od wieków. To w pełni naturalna przyprawa, wolna od pestycydów czy innych szkodliwych substancji. Ich domowa uprawa jest naprawdę prosta. Zawsze podkreślają smak, zawierają wiele cennych składników, są esencją naturalności i zdrowego żywienia. Zioła w domu to przy okazji także ozdoba kuchni. Postawione w doniczkach na parapecie są zawsze pod ręką, tworząc miły widok i urozmaicenie w kuchni. 

Świeże zioła w doniczkach to nieodzowny element kulinarnej pracy każdej gospodyni. To także nieocenione źródło naturalnych składników. Warto je zatem uprawiać w warunkach domowych. Rynek oferuje ogromną ilość takich roślin przyprawowych. Dobrze zawsze dobierać je zgodnie ze swoimi upodobaniami kulinarnymi. 

Jakie zioła w domu warto uprawiać? Do jakich potraw najbardziej pasują? Oto lista najpopularniejszych i najprostszych do wyhodowania w domu ziół w doniczkach: 

• kolendra-to roślina, która lubi miejsca nasłonecznione i wilgotne. Idealnie pasuje do pieczeni, pasztetów, duszonych mięs, zup, sosów, ale także do ciast. Swoim wyglądem przypomina natkę pietruszki. Kolendrę należy dodawać do potraw tuż przed samym końcem gotowania, aby nie straciła koloru, smaku i swoich naturalnych właściwości odżywczych.
• bazylia uwielbia słońce, dlatego też zawsze powinna stać w nasłonecznionym miejscu. Lubi też wilgotne podłoże, ale zmarnuje się, gdy ziemia jest za mocno przelana. Ta przyprawa świetnie pasuje do wszelkich dań kuchni śródziemnomorskiej. Jest ona podstawowym składnikiem pesto. Warto ją także używać do sałatek, zup czy nacierać nią mięso przed pieczeniem. Świeża bazylia posiada o wiele więcej wartości odżywczych niż suszona;
• majeranek– to bardzo popularna przyprawa. Idealnie komponuje się z większością mięs. Warto dodawać majeranek także do potraw z fasoli czy grochu, pasztetów czy do sosów pomidorowych i pizzy. Ta przyprawa zawiera wiele witamin i minerałów. Majeranek w doniczce potrzebuje słonecznych miejsc i delikatnego zraszania w czasie upałów,
• rozmaryn– ten rodzaj zioła w doniczce można dodawać do różnego rodzaju mięs, jak drób, baranina czy wieprzowina. Idealnie podkreśla smak ryb, ale można też dodawać go do zup lub sałatek. Doniczka z rozmarynem powinna stać w słonecznym miejscu. Należy go regularnie podlewać, ale dość rzadko, małą ilością wody;
• melisa – ziele melisy ma nie tylko działanie uspokajające. Można ją z powodzeniem dodawać do deserów i dań rybnych. Wzbogaca ona potrawy swoim cytrynowym aromatem. Melisa dodana do napojów nadaje im orzeźwiający smak. Ta przyprawa wymaga żyznej gleby w doniczce i tak samo, jak poprzednie zioła, nasłonecznionego miejsca. Melisę należy codziennie podlewać;
•  lubczyk– doniczka z lubczykiem zawsze powinna stać w słonecznym miejscu. Ten rodzaj zioła lubi umiarkowaną wilgotność ziemi w doniczce. Jest to idealna przyprawa do ryb, różnego rodzaju zup i sosów,
• pietruszka naciowa zawiera ogromne ilości witaminy C. wzbogaca smak zup, sosów, sałatek czy mięs. Bardzo pobudza pracę układu trawiennego i moczowego. Pietruszka naciowa wymaga żyznej i pulchnej ziemi, lekko wilgotnej. Warto stawiać na nasłonecznionych i jasnych miejscach.

Niektóre z tych roślin są jednoroczne (jak bazylia, kolendra czy majeranek), inne są ziołami wieloletnimi (jak melisa, rozmaryn czy lubczyk). Oprócz ogromnego zastosowania w kuchni w postaci dodatków, wzbogacających smak, zioła te mają ogromne właściwości lecznicze, wspomagają trawienie i dostarczają organizmowi niezbędne witaminy i składniki mineralne. 

Uprawa ziół w domu to same zalety. To nie tylko pewność, że zioła są pozbawione jakichkolwiek sztucznych nawozów, ale i ogromna wygoda. Każdy może mieć swoje ulubione zioło na wyciągnięcie ręki. Jak hodować zioła w domu? To sprawa w zasadzie dość prosta. Większość ziół ma naprawdę niewielkie wymagania co do uprawy i każdy może posiadać zioła w doniczkach.

Domowe zioła przede wszystkim trzyma się w doniczkach. Warto pamiętać, aby takie doniczki były większe, a ziemia w nich żyzna i świeża. Zielarze wyraźnie podkreślają, aby ziemia było mocno próchnicza. Co to oznacza? Ten rodzaj gleby, bogaty w próchnicę, gromadzi zawsze odpowiednią ilość wody. Jednocześnie jej grudkowata struktura sprawia, że bardzo łatwo przepuszcza powietrze i magazynuje składniki mineralne. 

Nie wolno sadzić różnych ziół w jednej doniczce. Taka hodowla z pewnością się nie uda, ponieważ większość ziół się nie toleruje. Rośliny przyprawowe można także uprawiać w większych skrzynkach na tarasie czy balkonie. Ale wtedy zawsze trzeba pamiętać, aby zioła przenieść na zimę do domu i zajmować się nimi tak, jak innymi domowymi ziołami. 

Wiele ziół wymaga różnorakiej opieki i różnych warunków do wzrastania. Większość lubi miejsca jasne i nasłonecznione, zatem idealną powierzchnią do stawiania doniczek z ziołami są parapety. Niektóre rośliny wolą jednak miejsca zacienione albo z niewielkim dostępem słońca. Dlatego też zawsze przed rozpoczęciem jakiejkolwiek uprawy należy dokładnie zapoznać się z informacją, jakie warunki są właściwe dla konkretnej rośliny. To samo dotyczy kwestii podlewania. Jedne zioła wolą mniej wody, inne wymagają częstego podlewania. Z reguły większość takich roślin podlewa się raz na 3 dni. Niektóre można też dodatkowo zraszać wodą. 

Warto także przeprowadzać tak zwane dokarmianie roślin nawozem. Można to zrobić, kupując specjalne nawozy do określonych roślin doniczkowych. Każde zioło wymaga co pewien czas przycinania łodygi na wysokości około 5 cm. Można to także połączyć z wykorzystywaniem przycinanych części do przyprawiania kuchennych potraw. 

W sklepach można zakupić już gotowe zioła w doniczkach. Jednak nie rosną one tak, jak zioła samodzielnie wyhodowane. Często zaleca się przesadzenie takich ziół do nowej ziemi i doniczki. Niektóre rośliny, po wykorzystaniu i oberwaniu liści (jak bazylia czy koperek) należy wyrzucić. 

Najlepszy aromat i smak potraw można wydobyć tylko z pomocą domowych ziół, własnoręcznie posadzonych i wyhodowanych. Zioła pielęgnowane w doniczkach to nie tylko zdrowy dodatek do każdego posiłku. To także piękna ozdoba kuchni. Jak sadzić zioła w domu? Oto najważniejsze zasady: 

• nie wybierać do sadzenia ziół ziemi do kwiatów, a stosować ziemię próchniczą, o odczynie lekko zasadowym lub obojętnym,
• w zależności od systemu korzeniowego roślin, wybierać donice rozłożyste i płaskie albo duże o większej głębokości (na przykład tymianek lub majeranek w płytkich doniczkach, a bazylia czy melisa w wysokich)
•  dostosowywać do preferencji konkretnej rośliny rodzaj materiału donicy (gliniane doniczki dla ziół lubiących suche podłoże, a plastikowe dla ziół preferujących wilgoć),
• stosować drenaż czy dziury odpływowe na dnie doniczki, aby umożliwić systematyczny odpływ wody,
• sadzić nasiona zgodnie z czasem wysiewu, podanym na opakowaniu,
• wietrzyć pomieszczenia, w których znajdują się rośliny,
• chronić zioła przed gwałtownymi zmianami temperatur.

Aby posadzone zioła dobrze się przyjęły i kwitły należy od momentu zasiania podlewać je wodą o temperaturze pokojowej, która jakiś czas „odstała” w pojemniku. Niedobrze bowiem jest podlewać rośliny świeżą wodą. Nigdy nie doprowadzać do tak zwanego przelania rośliny. Świeżo posadzone zioła w takich sytuacjach będą szybko gniły. Warto także pamiętać o ich przycinaniu. Co do zasady należy obrywać górne liście. Pozwala to na ograniczanie wzrostu rośliny i jednocześnie sprzyja rozwijaniu bocznych pędów.

 

Suszenie ziół w domu wydaje się z pozoru sprawą bardzo prostą. To powszechny sposób konserwacji i przechowywania roślin przyprawowych. Aby jednak zachowały one swoje właściwości należy suszyć je zgodnie z pewnymi zasadami:

• suszyć zioła jak najświeższe,
• sortować zioła przed wysuszeniem i wyrzucać uszkodzone części,
•  widoczne zabrudzenia czy zanieczyszczenia dokładnie opłukać i pozwolić im wyschnąć przed suszeniem,
• nie mieszać rodzajów ziół podczas suszenia.  

Jedną z bardziej znanych metod jest suszenie ziół w piekarniku. Należy liście ziół wyłożyć pojedynczą warstwą na cienkim papierze do pieczenia w piekarniku. Następnie ustawić piekarnik na najniższą temperaturę. Niektórzy zalecają dodatkowo włączyć termoobieg. Trzeba pozostawić tak przygotowane zioła na kilka godzin w piekarniku, z lekko uchylonymi drzwiami. Co do zasady w piekarniku suszy się jeden rodzaj ziół, aby nie mieszać aromatów. Trzeba też kontrolować systematycznie poziom wysuszenia roślin. 

Zioła można także suszyć w suszarce (tak, jak grzyby). Tutaj jednak także trzeba dokładnie co pewien czas kontrolować stopień ich wysuszenia. Nie zaleca się suszenia ziół bezpośrednio na słońcu. Taki sposób powoduje utratę barwy, aromatu i niektórych właściwości odżywczych.

Najlepszą zalecaną metodą suszenia ziół jest sposób naturalny. Zioła powinny wówczas suszyć się przez okres 2-3 tygodni w przewiewnym i suchym miejscu, pozbawionym wilgoci. Drobne liście można suszyć na ramie, obleczonej gazą. Dłuższe zioła z łodygami można wiązać w pęki i suszyć powieszone tak, aby swobodnie spadały w dół. Wystarczy tylko potem już ususzone zioła przechowywać w szklanym słoiku, a będą z pewnością cieszyć swoim aromatem przez cały rok.  

 

źródło:cafesenior.pl